Senat

Senat

Historia >> Starożytny Rzym


Senat był głównym organem politycznym w całej historii starożytnego Rzymu. Składał się zazwyczaj z ważnych i bogatych mężczyzn z potężnych rodzin.

Czy rzymski senat był potężny?

Rola senatu zmieniała się w czasie. We wczesnych wiekach Rzymu senat doradzał królowi. W czasach Republiki Rzymskiej senat stał się potężniejszy. Chociaż senat mógł wydawać tylko „dekrety”, a nie prawa, na ogół przestrzegano jego dekretów. Senat kontrolował również wydawanie pieniędzy państwowych, czyniąc je bardzo potężnymi. Później, w czasach Cesarstwa Rzymskiego, senat miał mniejszą władzę, a prawdziwą władzę sprawował cesarz.
Spotkanie rzymskiego senatuprzez Cesare Maccari

Kto mógłby zostać senatorem?

W przeciwieństwie do senatorów Stanów Zjednoczonych senatorowie Rzymu nie zostali wybrani, zostali mianowani. W większości Republiki Rzymskiej wybrany urzędnik zwany cenzorem mianował nowych senatorów. Później cesarz kontrolował, kto może zostać senatorem.

We wczesnej historii Rzymu senatorami mogli zostać tylko mężczyźni z klasy patrycjuszy. Później senatorami mogli też zostać mężczyźni z klasy pospolitej, czyli plebejusze. Senatorami byli mężczyźni, którzy wcześniej byli urzędnikami wybieranymi (zwanymi sędziami).

Za rządów cesarza Augusta od senatorów wymagano posiadania ponad 1 miliona sestercji majątku. Jeśli wpadli w nieszczęście i stracili majątek, oczekiwano, że zrezygnują.

Ilu było senatorów?

W całej Republice Rzymskiej było 300 senatorów. Liczba ta została zwiększona do 600, a następnie 900 pod rządami Juliusza Cezara.

Wymagania senatora

Od senatorów wymagano wysokiego charakteru moralnego. Musieli być bogaci, ponieważ nie otrzymywali wynagrodzenia za swoją pracę i oczekiwano, że wydadzą swój majątek na pomoc rzymskiemu państwu. Nie mogli też być bankierami, uczestniczyć w handlu zagranicznym ani popełniać przestępstw.

Czy senatorowie mieli jakieś specjalne przywileje?

Chociaż senatorom nie płacono, wielu Rzymian nadal uważało za życiowy cel zostanie członkiem senatu. Członkostwo przyniosło wielki prestiż i szacunek w całym Rzymie. Tylko senatorowie mogli nosić togę w fioletowe paski i specjalne buty. Dostali także specjalne miejsca na imprezach publicznych i mogli zostać sędziami wysokiej rangi.

Wydawanie dekretów

Senat spotykał się, aby omawiać bieżące sprawy, a następnie wydawać dekrety (rady) obecnym konsulom. Przed wydaniem dekretu każdy obecny senator mówił na ten temat (w kolejności stażu pracy).

Jak głosowali?

Gdy każdy senator miał okazję zabrać głos w jakiejś sprawie, odbyło się głosowanie. W niektórych przypadkach senatorowie przechodzili na stronę mówcy lub sali, którą wspierali. Głosowanie wygrała strona z największą liczbą senatorów.

Ciekawe fakty dotyczące rzymskiego senatu
  • Senatorowie rzymscy zostali powołani dożywotnio. Mogli zostać usunięci za korupcję lub określone przestępstwa.
  • Senatorom nie wolno było opuszczać Włoch, chyba że otrzymali pozwolenie od senatu.
  • W czasach kryzysu senat mógł wyznaczyć dyktatora na czele Rzymu.
  • Głosy trzeba było oddawać do zmroku. Próbując opóźnić głosowanie, senatorowie czasami długo rozmawiali o jakiejś sprawie (nazywanej obstrukcją). Jeśli rozmawiali wystarczająco długo, nie można było głosować.
  • Budynek, w którym spotykał się senat, nazywano kurią.
  • W czasach Cesarstwa Rzymskiego cesarz często przewodniczył senatowi. Siedział między dwoma konsulami i mógł mówić, kiedy tylko chciał.